• Opublikowane 19 November, 2013

Skuteczna komunikacja

Bariery skutecznego komunikowania się

Często na własnej skórze doświadczamy trudności komunikacyjnych. Czasami prowadzą one do wzrostu frustracji, np. jak on/ona może nie rozumieć o co mi chodzi, przecież mówię wyraźnie! Czasami też mogą być bardziej tragiczne w skutkach i prowadzić do niedomówień, powstania plotek, etc.

Czemu tak się dzieje? W procesie komunikacji często pojawiają się różne zakłócenia i bariery, które skutecznie uniemożliwiają nam przekazanie informacji.

Do barier komunikacyjnych możemy zaliczyć:

• filtrowanie – słuchamy wybiórczo, filtrujemy informacje, które przekazuje nam rozmówca;
• porównywanie – oceniamy czy porównujemy siebie z rozmówcą;
• skojarzenia – treść wypowiedzi rozmówcy wywołuje skojarzenie, w które się zagłębiamy;
• przygotowywanie odpowiedzi – myślimy, co za chwilę odpowiedzieć, choć staramy się wyglądać na zainteresowanych;
• domyślanie się – usiłujemy zgadnąć, co rozmówca ma "naprawdę" na myśli;
• osądzanie – w trakcie rozmowy osądzamy i reagujemy schematycznie;
• utożsamienie się – cokolwiek mówi rozmówca, odnosimy to do własnego życia i osądzamy w kontekście własnych doświadczeń;
• udzielanie rad – słuchamy tylko początku, szukając rady dla rozmówcy;
• przekonanie o swojej racji – podnosimy głos, atakujemy, by obronić własne stanowisko; przejawia się w tym niezdolność do przyjmowania krytyki i brak zgody na inny punkt widzenia;
• zmiana toru wypowiedzi – obracamy wypowiedź rozmówcy w żart lub zmieniamy temat;

Co zrobić, by się skutecznie komunikować?

Aby nasza komunikacja była skuteczna, powinniśmy zwrócić uwagę na trzy umiejętności: umiejętność mówienia, umiejętność słuchania i opanowanie mowy ciała.

Umiejętność mówienia wiąże się z precyzyjnym przekazywaniem komunikatów, odnosi się do faktów, teraźniejszości, jest pozbawiona uogólnień.

Umiejętność mówienia, to:

• nie ocenianie swojego rozmówcy – mów o zachowaniu osoby, a nie o samej osobie,
• nie uogólniaj – skoncentruj się na faktach i na tym, co dzieje się tu i teraz,
• nie interpretuj i nie wyciągaj przedwczesnych wniosków,
• nie dawaj ‘dobrych rad’ i nie pouczaj swojego rozmówcy’
• wybierz odpowiedni czas i miejsce na rozmowę,
• pamiętaj, że możliwości odbioru drugiej osoby są ograniczone – przekazuj tyle informacji, ile rzeczywiście jest ona w stanie wykorzystać,
• obserwuj swojego rozmówcę,
• uważaj na pułapki językowe,
• przekazuj informacje zwrotne w sposób jasny i rzeczowy,
• zwróć uwagę na swój ton głosu.

Słyszeć wcale nie znaczy słuchać. Często słyszymy, co ktoś do nas mówi, ale tak naprawdę nie wiemy, o czym mówi i czego od nas chce. Słyszenie, to jedynie odbiór docierających do nas fal dźwiękowych, to czynność mimowolna – nasze receptory wychwytują różne dźwięki automatycznie. Słuchanie to połączenie czynności receptorów słuchowych z interpretacją odbieranych bodźców. Aktywne słuchanie, to wchodzenie w interakcje z naszym rozmówcą.

Po co aktywnie słuchać? Żeby dać do zrozumienia rozmówcy, że go rozumiemy, akceptujemy, skupiamy się na tym, co mówi; zachęcić rozmówcę do mówienia; umożliwić mówiącemu samodzielne odszukanie rozwiązań; zapobiec przedwczesnemu wyciągnięciu wniosków.

Jak aktywnie słuchać: okaż zainteresowanie rozmówcy; daj mu do zrozumienia, że masz dla niego dużo czasu; patrz na rozmówcę; unikaj czynności rozpraszających; zadawaj pytania; wykorzystuj techniki aktywnego słuchania.

Techniki Aktywnego Słuchania:

Werbalne: parafrazowanie (powtórzenie własnymi słowami tego, co mówi do nas rozmówca); klaryfikacja (prośba o wyjaśnienie, gdy nie możemy zrozumieć wypowiedzi), zadawanie pytań (pytania otwarte!), odzwierciedlanie uczuć (koncentracja na uczuciach, podkreślanie i pomoc w uświadomieniu uczuć rozmówcy), dzielenie się własnymi odczuciami (opowiadanie rozmówcy o swoich przeżyciach, doświadczeniach), podsumowanie.

Niewerbalne: potakiwanie, uśmiech, grymas na twarzy, aprobata, zdziwienie okazywane za pomocą wzroku.

Mowa ciała jest niezwykle ważna w procesie komunikacji. Często kryje się za nią więcej niż za naszymi słowami. Często dopowiada to, czego nie chcemy mówić rozmówcy. Musimy zwrócić uwagę na to, co prezentujemy swoim ciałem odbiorcy:

• zwróć uwagę na swoją mowę ciała – postaraj się, aby była ona spójna z przekazywanym przez Ciebie komunikatem,
• dostosuj ton głosu do komunikatu i audytorium.

​autor: Emilia Bożek

​​

Arykuł powstał w ramach projektu "Studencka Kawiarnia Możliwości - myślę więc jestem"

Projekt współfinansowany jest ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.